Plastike zirimo Inert, Indigestible, Ntabwo ari uburozi, kandi nini 'Ikinyoma-cyunvikana'

wps_doc_0

Allan Griff, umujyanama w’ubuhanga mu bya shimi, umwanditsi w’inkingi za Plastiki Uyu munsi, kandi yiyita ko ari umunyakuri, yaje guhura n’ikinyamakuru MIT News cyuzuyemo ibinyoma bya siyansi.Asangira ibitekerezo.
MIT News yanyoherereje raporo yubushakashatsi burimo zeolite, amabuye y'agaciro akoreshwa mu gukora propane ivuye muri polyolefine isakaye (recycled) hamwe na catisale ya cobalt.Natunguwe nuburyo siyanse yibeshye no kuyobya ingingo, cyane cyane urebye inkomoko yayo muri MIT.
Zeolite nini irazwi.Niba abashakashatsi bashobora gukoresha ubunini bwa pore kugirango babone molekile 3-karubone (propane), ibyo ni inkuru.Ariko irabaza ikibazo cyukuntu 1-karubone (methane) na 2-karubone (Ethane) inyuramo nicyo ukora nabo.
Iyi ngingo yerekana kandi ko polyolefine ishobora gukoreshwa ari umwanda udafite akamaro, ibyo bikaba ari bibi kuko ntabwo ari uburozi muburyo busanzwe - imiyoboro ikomeye ya CC, iminyururu ndende, reaction nke.Nahangayikishijwe cyane n'uburozi bwa cobalt kuruta plastiki.
Uburozi bwa plastiki ikomeye nigishusho kizwi cyane gishingiye ku muntu ukeneye kurwanya siyanse kugirango dushobore kwizera ibidashoboka, bigaruka ku byishimo byuruhinja mugihe ntakintu gishobora gusobanurwa.
Ingingo ivanga PET na PE kandi ikubiyemo igishushanyo (hejuru) cy'icupa rya soda, gikozwe muri PET, imiti itandukanye cyane na polyolefine kandi isanzwe ikoreshwa neza.Ntabwo ari ngombwa, kuko ishimisha abantu babona amacupa menshi ya plastike bakibwira ko plastiki zose ari mbi.
Igishushanyo nacyo kirayobya kuko cyerekana ibiryo bya plastiki impeta (aromatic) no gukora propylene, ntabwo ari propane.Propylene irashobora kuba ifite agaciro kuruta propane kandi ntikeneye hydrogène yongeyeho.Igishushanyo cyerekana kandi umusaruro wa metani, udashaka, cyane cyane mu kirere.
Ingingo ivuga ko ubukungu bwo gukora propane no kuyigurisha butanga ikizere, ariko abanditsi ntibatanga igishoro, imikorere, cyangwa kugurisha / amakuru y'ibiciro.Kandi ntakintu nakimwe gikenewe ingufu mumasaha ya kilowatt, gishobora gutuma inzira idashimisha abantu benshi batekereza kubidukikije.Ugomba guca byinshi muribyo bikomeye bya CC kugirango ucike urunigi rwa polymer, inenge yibanze mubikorwa byinshi byateye imbere / imiti usibye pyrolysis.
Ubwanyuma, cyangwa mubyukuri, ingingo irasaba ishusho izwi cyane ya plastiki mubantu (n amafi), wirengagije ibidashoboka igogorwa cyangwa kuzenguruka.Ibice ni binini cyane kuburyo bidashobora kwinjira mu rukuta rw'inda hanyuma bikazenguruka binyuze mu rusobe rwa capillaries.Kandi ningirakamaro ki, nkuko nkunze kubivuga.Amafi yataye ashobora kwangiza ibiremwa byo mu mazi, ariko rero no gufata amafi ukayarya.
Nyamara, abantu benshi baracyashaka kwizera ko mikorobe-plastike iri imbere muri twe kugirango bashyigikire icyifuzo cyabo cyo kurwanya siyanse, ibabuza guhumurizwa nibitangaza.Bihutira kuranga uburozi bwa plastike kuko ni:
● bidasanzwe (ariko umutingito na virusi nibisanzwe);
Imiti (ariko ibintu byose bikozwe mumiti, harimo amazi, umwuka, natwe);
Guhinduka (ariko nikirere nikibiri cyacu);
● synthique (ariko rero n'imiti myinshi nibiribwa);
● ibigo (ariko ibigo birarema kandi bigakomeza ibiciro mugihe bigenzuwe neza).
Icyo dutinya rwose ni twe ubwacu - abantu.
Ntabwo imbaga yubumenyi yonyine itekereza gutya.Inganda zacu zirimo gushora imari mu bikorwa byo guhagarika "umwanda wa plastiki" kimwe n’abanyapolitiki babona neza imyumvire-y’imigani nko gukora ibyo abatora bashaka.
Imyanda nikibazo gitandukanye n’umwanda, kandi inganda zacu za plastiki zirashobora kandi zigomba kugabanya igihombo cyayo.Ariko ntitwibagirwe ko plastike ifasha kugabanya indi myanda - ibiryo, ingufu, amazi - no kwirinda gukura kwa virusi no kwandura, ariko ntibitera.
Plastike isa nkaho itagira ingaruka ariko abantu bashaka ko baba babi?Yego, none birashoboka ko ubona impamvu.


Igihe cyo kohereza: Ukuboza-09-2022